Algılama Ve Yargılama Tercihlerinin Kombinasyonu Kişiliğimizi Nasıl Etkiler?
16 Kişilik Türü | 20.12.2020
Algılama tercihi, yargılama tercihinden tamamen bağımsızdır. Her iki tür yargılama tercihi herhangi bir algılama tercihi ile birleşebilir. Böylece dört kombinasyon meydana gelir.
Bu kombinasyonların her biri, kombinasyonun bileşenlerinden gelen ilgi alanları, değerler, ihtiyaçlar, zihin alışkanlıkları ile farklı bir kişilik ortaya çıkarır. Ortak tercihlere sahip olan kombinasyonlar bazı nitelikleri paylaşırlar. Ancak her bir kombinasyonun algılama ve yargılama tercihlerinin birleşiminden kaynaklanan farklı nitelikleri vardır. Bir kişinin tercih kombinasyonları ne olursa olsun, kendisi ile aynı kombinasyona sahip kişilerle anlaşması ve onlar tarafından sevilmesi daha kolaydır. Çünkü aynı algılama tercihine sahip oldukları için aynı ilgi alanlarına sahip olacaklar, aynı yargılama tercihine sahip oldukları için aynı şeyleri önemli görme eğilimine sahip olacaklardır. Öte yandan farklı kombinasyonlara sahip kişilerin anlaşması ve birbirlerine tahammül etmeleri zor olacaktır. Bu tamamen zıt kişilik özelliklerine sahip insanlar, eğer sadece tanıdıklarsa, görüş farklılıkları önemli olmayabilir, ancak meslektaş, iş ortağı, yakın arkadaş veya aile üyeleri ise sürekli yaşanan çatışmalar zorlayıcı olabilir. Bununla birlikte çatışmaların kaynağının tanımlanması, durumun daha az can sıkıcı olmasını sağlar ve başa çıkmayı kolaylaştırabilir.
İş hayatında çalışanların doğal algı ve yargı kombinasyonundan faydalanılmadığı ve sürekli olarak onlardan karşıt kombinasyonlar talep edildiğinde, insanlar ve meslekleri arasında daha yıkıcı sonuçlar doğurabilir.
Aşağıda, dört algı ve yargı kombinasyonunun her birinin sonucu olarak ortaya çıkan kişilikleri açıklamaktadır. Bu kategoriler farklı araştırmacılar ve teorisyenlerin sonuçlarında tekrar tekrar not edilmiştir. Vernon (1938), Thurstone (1931), Gundlach ve Gerum (1931), Spranger (1928)’ın araştırmaları bunlardan bazılarıdır.
DUYUSAL VE DÜŞÜNEN (ST)
Algı için duyularına, yargı için düşünmeye güvenirler. Bu nedenle doğrudan, gerçeklere odaklanırlar. Çünkü gerçekler, duyularla toplanabilir ve doğrulanabilir. ST insanları düşünme yolunu kullanırlar ve bu gerçekler ile ilgili kararlarını, adım adım mantıksal akıl yürütme sürecinden geçirerek, neden- sonuç ilişkilerini değerlendirerek ele alırlar. Sonuç olarak, uygulanabilir ve gerçek olana değer verirler. En başarılı oldukları ve severek çalışabildikleri meslekler, ekonomi, hukuk, cerrahi, işletme, muhasebe ve üretim gibi kişisel analizlere değil, somut gerçeklere dayananlar olacaktır.
DUYUSAL VE DÜŞÜNEN (ST)
Öncelikle algı amaçları için duyularına güvenirler ancak yargılama amacı için hissetmeyi tercih ederler. Kararlarına, kişisel görüşlerini dahil ederler. Çünkü hislerin kendileri ve insanlar için önemli olduğunu düşünürler. İnsanlar hakkındaki gerçeklere, nesnelerle ilgili gerçeklerde daha fazla değer verirler bu nedenle sosyal ve arkadaş canlısı olma eğilimindedirler. Pediatri, hemşirelik, öğretmenlik (özellikle ilköğretim), sosyal hizmetler, emlakçılık gib meslekleri severek ve başarı ile yapabilirler.
SEZGİSEL VE HİSSEDEN (NF)
NF insanları, ortak olarak yargılama amacı ile hislerini kullandıkları için, SF insanları ile aynı kişisel sıcaklığa sahiptirler. Ancak NF ler sezgi yoluyla algılamayı tercih ettikleri için, dikkatlerini somut duruma odaklayamazlar. Bunun yerine, daha önce gerçekleşmemiş ancak gerçekleşebilecek olan yeni projeler ve henüz bilinmeyen ancak keşfedilebilecek yeni gerçekler gibi olasılıklara odaklanırlar. Yeni projeler ve yeni gerçekler bilinçdışı süreçler tarafından hayal edilir ve daha sonra sezgisel olarak ilham veren bir fikir olarak algılanır. NF insanlarının olasılıkları arama ve takip etme dürtüleri ve kişisel sıcaklıkları etkileyicidir. Onlar hem tutkulu hem de anlayışlı insanlardır. Genellikle dikkat çeken dil becerilerine sahiptirler. Gördükleri olasılıkları ve olasılıklara kendilerinin kattıklarını insanlara iletebilirler. İnsan ihtiyaçlarını karşılamak için yaratıcılık gerektiren işlerde mutlu ve başarılı şekilde çalışabilirler. Öğretmen (özellikle kolejler ve liseler), konuşmacı, reklamcılık, emlakçılık, danışmanlık, klinik psikoloji, psikiyatri, yazma ve araştırma vb.
SEZGİ VE DÜŞÜNME (NT)
NT insanları da sezgiyi kullanırlar ancak onu, düşünerek düzeltirler. Bir olasılığa odaklansalar bile objektif analizlerle yaklaşırlar. Genellikle bir teori ya da üst düzey bir olasılığı seçerler ve bunu insan faktörü ile desteklerler. NT ler mantıklı ve yaratıcı insanlardır. Özel ilgi alanlarındaki problemleri çözmede başarılı olurlar. Bilimsel araştırma, elektronik, bilişim, matematik, karmaşık finans becerileri veya teknik alanlardaki her türlü gelişme onların ilgi alanına girer.
Pratik ve gerçekçi olan ST insanları, sempatik ve arkadaş canlısı SF insanları, coşkuları ve içgörüleri ile tanınan NF insanları, mantıklı ve zeki NT insanları. Muhtemelen hayatımız boyunca bu dört tür insanın her bir ile tanışmış olabiliriz.
