Algılayıcı Tutum Ve Yargılayıcı Tutum Tercihlerin Kişilik Üzerindeki Etkisi
16 Kişilik Türü | 20.12.2020
Algılayıcı tutum ve yargılayıcı tutum tercihi, kişilik tipinin belirlenmesinde kullanılan tercihlerden biridir. Algılayıcı tutum ve yargılayıcı tutum, insanların dış dünya ile başa çıkma yöntemini ve yaşam tarzlarını belirler.
Yaşamda insanlar hem algılayıcı ve hem de yargılayıcı tutumları kullanmak zorunda olsalar da, her ikisini bir arada kullanmak mümkün değildir. Bu sebeple, insanlar, algılayıcı ve yargılayıcı tutumlar arasında gidip gelirler. Çocuklarının gürültüsüne aşırı toleranslı olan bir annenin (algılayıcı durum), aniden sert bir çıkış yapması (yargılayıcı durum) gibi. Şüphesiz algılayıcı ve yargılayıcı tutumun ayrı ayrı uygun olabileceği yer ve zamanlar vardır. Evde algılayıcı tutumu sergileyen bir kişi, dışarıda yargılayıcı tutumu daha sık kullanıyor olabilir. Ancak çoğu insan bir tutumu diğerine göre daha kolay bulma ve yaşam tarzlarına genelleme eğilimindedir.
Örneğin, bu yazıyı, hala açık bir zihinle okumaya devam eden okuyucular şimdilik, algılayıcı tutumu kullanıyorlar. Yargılayıcı okurlar ise şimdiye kadar hem fikir olduklarına ya da katılmadıklarına karar verdiler bile.
İki tutum arasında temel bir muhalefet bulunmaktadır. İnsanlar bir sonuca varmak için, yargılayıcı tutumunu kullanırlar ve karar verme aşamasında algılayıcı tutumu kapatmaları gerekir. Artık tüm kanıtlar toplanmıştır, daha fazlası gereksiz ve önemsizdir. Karar verme zamanı gelmiştir. Diğer yandan, algılayıcı tutumdaki insanlar yargılayıcı tutumu kapatırlar. Henüz bütün kanıtları toplamamışlardır, yeni gelişmelerin gerçekleşmesi mümkündür ve değiştirilemez bir şey yapmak için henüz çok erkendir. Bu iki durum, yaşamlarını algılayıcı ve yargılayıcı tutumlar tercihinde yönlendiren insanlar arasındaki temel farkı ortaya koyar. Her iki tutumun da kendine göre üstünlükleri vardır. Gerçekten ihtiyaç duyulduğu anın farkına varılabildiğinde ve ihtiyaç duyulduğu anda diğer tutuma geçilebilse her iki karakter de daha tatmin edici yaşam tarzlarına sahip olabilirler.
Algılayıcı tutuma ve yargılayıcı tutuma sahip insanların yaşam tarzları hakkında şunlardan bahsedilebilir:
Yargılayıcı tutumdaki insanlar; düzenli olmayı, yapacaklarını bir sıraya koymayı ve yönetmeyi severler. Planlı, sistematik ve programlı yaşamayı tercih ederler. Ertelemeyi, belirsizliği ve seçenekleri açık bırakmayı sevmezler. Yönetim ve idare etmeye doğal yatkınlıkları vardır. Algılayıcı tutumdaki insanlar; rahat, spontan, esnek, gelişigüzel yaşamayı tercih ederler. Rutini, katı programları ve bir plan dahiline sokulmayı sevmezler. Daima seçeneklerin açık kalmasını isterler. Ortama rahat ayak uydururlar, insanlarla geçinmekte çok zorluk yaşamazlar. Bir plan yapmaları gerekecekse, esnek planları tercih ederler; bu yüzden işlerini ertelemeye yatkındırlar.
